ΠΕΠΤΙΚΑ ΕΝΖΥΜΑ

ΠΕΠΤΙΚΑ ΕΝΖΥΜΑ

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Τα ένζυμα είναι πρωτεϊνικοί καταλύτες που παράγονται από το σώμα και τα οποία αναγνωρίζονται από την κατάληξη –άση. Τα ένζυμα συμμετέχουν στη διάσπαση των χημικών ενώσεων μέσω της ρύθμισης της ταχύτητας με την οποία διεξάγεται η κάθε μεταβολική διαδικασία που λαμβάνει χώρα. Τα ένζυμα που εμπλέκονται στις διαδικασίες της πέψης ονομάζονται πεπτικά ένζυμα. Η πέψη είναι μια πολύπλοκη διαδικασία κατά την οποία οι τροφές και τα σύνθετα θρεπτικά συστατικά διασπώνται σε μονάδες που το σώμα μπορεί να χρησιμοποιήσει.

ΔΡΑΣΗ
Τα πεπτικά ένζυμα εμπλέκονται στην υδρόλυση (διάσπαση ενός δεσμού με την προσθήκη νερού) των μεγάλων μορίων της τροφής. Υπάρχουν 3 κύριοι τύποι πεπτικών ενζύμων: αυτά που διασπούν πρωτεΐνες, λίπη ή υδατάνθρακες.
Ένζυμα που διασπούν Πρωτεΐνες (Πρωτεολυτικά Ένζυμα)
Τα πρωτεολυτικά ένζυμα εμπλέκονται αποκλειστικά στην πέψη των πρωτεϊνών. Η πρωτεάση εντοπίζεται στο στομάχι, τα παγκρεατικά και τα εντερικά υγρά. Άλλα πρωτεολυτικά ένζυμα είναι η πεψίνη, η θρυψίνη, η παγκρεατίνη και η χυμοθρυψίνη. Επιπροσθέτως, υπάρχουν τα ένζυμα βρωμελαΐνη (bromelain) και παπαΐνη (papain), που προέρχονται από τον ανανά και την παπάγια αντιστοίχως. Αυτά τα ένζυμα συνεργάζονται στο ανθρώπινο σώμα διασπώντας τις πρωτεΐνες σε αρκετά μικρά μόρια, εύκολα προς απορρόφηση.
Ένζυμα που διασπούν Λίπη (Λιπάσες)
Τα ένζυμα που χρησιμοποιούνται για την πέψη των λιπών ονομάζονται λιπάσες. Αυτά έχουν ως λειτουργία τη διάσπαση των λιπών στα συστατικά τους - λιπαρά οξέα και γλυκερόλη. Αυτά τα τελικά προϊόντα της πέψης των λιπών απορροφώνται στο λεπτό έντερο.
Ένζυμα που διασπούν Υδατάνθρακες
Η αμυλάση είναι το κύριο ένζυμο που χρησιμοποιείται για τη διάσπαση των υδατανθράκων. Παράγεται στο στόμα και κατά συνέπεια βρίσκεται στο σάλιο. Η αμυλάση επίσης εκκρίνεται στα παγκρεατικά και εντερικά υγρά.
Εκτός από αυτά τα βασικά πεπτικά ένζυμα, υπάρχει μια ολόκληρη σειρά συμπληρωματικών ενζύμων που συνεργάζονται για να παράγουν τα κατάλληλα τελικά προϊόντα.
Λακτάση
Η λακτάση είναι το ένζυμο που ευθύνεται για την πέψη του σακχάρου του γάλακτος, της λακτόζης, προκειμένου να μπορεί να απορροφηθεί εύκολα στο λεπτό έντερο (1).

ΩΦΕΛΕΙΑ ΛΗΨΗΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΟΣ ΠΕΠΤΙΚΩΝ ΕΝΖΥΜΩΝ
Τα ένζυμα παράγονται φυσιολογικά σε κατάλληλες ποσότητες για την πέψη των τροφίμων που καταναλώνονται. Παρόλα αυτά, καθώς μεγαλώνουμε ή λόγω ασθένειας το πεπτικό σύστημα μπορεί να γίνει λιγότερο αποτελεσματικό και οι ποσότητες των ενζύμων που παράγονται ενδέχεται να μην είναι ικανοποιητικές.
Δυσανεξία στη Λακτόζη
Μερικά άτομα εμφανίζουν δυσκολία στην πέψη της λακτόζης του γάλακτος και άλλων γαλακτοκομικών προϊόντων, γεγονός που οφείλεται σε ελλιπή έκκριση του ενζύμου λακτάση. Η δυσανεξία στη λακτόζη χαρακτηρίζεται από συμπτώματα όπως ο σοβαρός τυμπανισμός, το άλγος στην κοιλιακή χώρα, η διάρροια και η απώλεια βάρους. Τα συμπληρώματα που περιέχουν το ένζυμο λακτάση είναι αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων αυτών και βοηθούν στη διάσπαση της λακτόζης (1,2).
Πεπτικές Ανωμαλίες
Μερικά άτομα εμφανίζουν τυμπανισμό και έχουν μια αίσθηση «πληρότητας» που παραμένει για αρκετό χρονικό διάστημα μετά την κατανάλωση του φαγητού. Αυτό μπορεί να προκαλέσει διαταραγμένο ύπνο, φούσκωμα, κεφαλαλγία και άλγη στην κοιλιακή χώρα. Άλλα άτομα μπορεί να παράγουν αφύσικα μικρές ποσότητες πεπτικών ενζύμων. Αυτό μπορεί να προκύψει με την αύξηση της ηλικίας ή μετά από μια σοβαρή χειρουργική επέμβαση που αφορά το πεπτικό σύστημα. Τα συμπληρώματα που παρέχουν ένα μίγμα των κύριων πεπτικών ενζύμων μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση των συμπτωμάτων και στην πέψη των διατροφικών συστατικών και τη διάσπασή τους σε πηγή ενέργειας για τον οργανισμό.
Τραυματισμοί
Τα πεπτικά ένζυμα μπορεί να μειώσουν το χρόνο επούλωσης των μωλώπων και των ελαφρών τραυματισμών σε αθλήματα, όπως έδειξαν δύο μελέτες ελέγχου (3,4).

ΑΣΦΑΛΕΙΑ
Τα πεπτικά ένζυμα φαίνεται πως είναι ασφαλή στη μακροχρόνια χρήση. Ωστόσο, ενδέχεται να επιδεινώσουν την κατάσταση του εκτεθειμένου ιστού σε ένα έλκος. Επίσης, ένα ένζυμο, η παγκρεατίνη, μπορεί να διακόψει την απορρόφηση του φυλλικού οξέος (5).

ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ
Εάν λαμβάνεται παγκρεατίνη, μπορεί να χρειάζεται λήψη συμπληρώματος φυλλικού οξέος.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. "The Natural Pharmacy", S Lininger, Prima Health, 1998.
2. Shukla H. Lactose Intolerance in health and disease. Nutrition and Food Science, 2:66-70 1997.
3. Zuschlag JM. Double-blind clinical study using certain proteolytic enzyme mixtures in karate fighters. Working paper. Mucos Pharma GmbH (Germany): 1-5, 1988.
4. Rathgerber WF. The use of proteolytic enzymes (Chymoral) in sporting injuries. S Afr Med J 45: 181-183, 1971.
5. Russell RM, et al. Impairment of Folic Acid absorption by oral pancreatic extracts. Dig Dis Sci 25: 369-373, 1980.